Yapı Denetim Saçmalığı - Bilal Yıldırım

2011 yılı Ocak ayından beri Şanlıurfa da faaliyet gösteren TUYAT Yapı Denetim Ltd. Şti. nin müdürü olarak yazıyorum.. 2012 yılında 19 Yapı Denetim Kuruluşunu tek çatı altında toplayan "Şanlıurfa Yapı Denetim Kuruluşları Derneği"nin Yönetim Kurulu Başkanlığını yapmış biri olarak söylüyorum. Bir mimar, bir teknik eleman olarak söylüyorum bunu; "Yapı Denetim Saçmalığı" diye.. Yazımın başlığına takılan yabancı. Öğrenmek ister misin? Üç yılda İki bin Yapı Denetim Kuruluşunun başına gelenleri..

Yapı Denetim Saçmalığı - Bilal Yıldırım
23.12.2013    |   Bu Haber 1789 kez okundu.
Paylaş:

Şöyle başladı hikayemiz..

01.01.2011 tarihine kadar 19 pilot ilde uygulanırken yapılan değişiklikle ülke genelinde uygulanması mecburi kılınan yapı denetim işine biz de varız dedik.

 

 

Biz kimdik?

 

 

Ben proje hizmeti veren bir mimar, diğeri kamuda çalışan bir mühendis, öteki taahhüt işi yapan bir şirketin sahibi, bir diğeri pilot illerin birinde yapı denetimde çalışan meslektaşımızdı.

 

 

Neden vazgeçmiştik işlerimizden?

 

 

Yapı Denetim; yeni bir sektördü. Her ilde sınırlı sayıda açılabilen firmaların, o ilde yeni yapılacak tüm özel yapıları denetlemesi işiydi. Yapı denetim bedeli; yapı maliyetinin %3'ü olarak yayınlanmış ve ilde açılabilecek firma sayısı; ilin yıllık yapılaşma alanına oranlanarak belirlenmişti. Bu şartlar altında, yapı denet- leme işini kabul ederek vazgeçmiştik mevcut işlerimizden. Çünkü Yapı Denetim işini yapacaksan başka hiçbir işi yapamazsın diyordu yönetmelik.

 

 

Peki bu sevda için nelerden vazgeçmiştik?

 

 

Ben artık proje çizemiyor, çizsem imza atamıyordum. Kamuda çalışan, emekliliği yakın da olsa görevinden istifa etmişti. Taahhüt işi yapan mühendis, iş bitirmesini yakmayı göze alarak şirketini kapatmıştı. Pilot ilde yapı denetimde çalışan meslektaşımız ise tası tarağı toplayıp memleketine taşınmıştı.

 

 

Sonra ne oldu?

 

 

Yapı Denetim izin belgemizi alalı bir yıl olmamıştı ki, Yapı Denetim Kanununda ard arda değişiklikler yapıldı. Yönetmelikler, kararnameler, duyuru üstüne duyurular... "Öğrendiğiniz ne varsa hepsini unutun, artık bu işi böyle yapacaksınız" diyordu her biri. Her değişiklik; Yapı Denetim Kuruluşlarının aleyhindeydi.

 

 

 

 

 

 

Yapı Denetim Kuruluşlarını bu işe girdiğine pişman eden değişiklikler tam olarak neydi?

 

 

 

 

• Yapı Denetim bedelinin hesaplanmasında kullanan %3'lük katsayı; %1,5'e düşürüldü. Yani Yapı Denetim Kuruluşlarının geliri, devlet eliyle %100'lük tenzilata uğradı.

 

 

 

 

• Her Yapı Denetim bedelinden %1,5 oranında ilgili idare payı, %1,5 oranında bakanlık payı adı altında kesintiler yapılmaya başlandı. Kamu Kurumlarına göz hakkı olarak ayrılan bu miktar birkaç ay sonra az olduğu düşünülerek iki katına çıkarıldı. Yapı Denetim bedellerinden %3+%3=%6 oranında diş kirası alınmaya başlandı.

 

 

 

 

• Hakediş ödemeleri ilgili idarenin anlaşmış olduğu banka üzerinden yapılırken, bürokrasi trafiğine İl Çevre ve Şehircilik Müdürlüğünün onayı eklenerek ödemeler Defterdarlık üzerinden yapılmaya başlandı. İki kamu kurumunun prosedüre ilavesiyle hakedişlerin tahsilat süresi; 3 ila 5 gün iken, 10 ila 15 güne çıktı.

 

 

 

 

• İllerde açılabilecek firma sayısı; ilin yıllık yapılaşma alanına oranlanarak hesaplanırken, ilin nüfusuna oranlanarak hesaplanma kararı alındı. Yani Şanlıurfa'da 21 olan firma sayısı; 35'e çıkabilecekti. Şanlıurfa gibi, bir hanede 10-15 nüfusun barınma gerçeğiyle karşılaştığımız illerde, nüfusun baz alınarak Yapı Denetim firma sayısının belirlemesinin ne kadar saçma olduğu ortada. Bu değişiklikler Yapı Denetim Kuruluşlarının aleyhinde, Müteahhitlerin lehine olmuştu.

 

 

 

 

• Her Yapı Denetim Kuruluşu sadece kayıtlı olduğu il sınırlarında faaliyet gösterebilirken, 200 km'lik mesafede ki işleri de denetleyebilir denilerek; her ilde, civar illere ait firmalara iş alma yolu açılmıştı. Yani bir zamanlar pilot il olan Gaziantep ilinde ki iyice gevşemiş yapı denetim anlayışıyla çalışan firmalar, artık ilimizde iş alabilecekti.

 

 

 

 

Şu anda ilimizde faaliyet gösteren kaç firma var?

 

 

 

 

Yapı Denetim işinin ayaklar altına alınan cazibesi ve sorumluluğuna oranla düşük gelir getirisi sayesinde ilimizde şu anda 26 aktif firma ile denetim faaliyetleri devam etmektedir.

 

 

 

 

Bakanlığın nüfusumuza oranlayarak belirlediği 35 sayısına rağmen neden 26 firma var?

 

 

 

 

Çünkü biz bu işe başladığımızda sınırlı ve mahfuz denilen tüm sayı ve alanlar ihlal edildi. Verilen haklar geri alındı. Her değişiklikle Yapı Denetim Kuruluşlarının gardı düşürülerek işin cazibesi ortadan kaldırıldı. Gelirleri düşürüldü, sorumlulukları arttırıldı, prosedür üstüne prosedür, bürokrasi üzerine bürokrasi eklendi. Bırakın neden 9 kontenjanı doldurulamadığını, şu anda aktif 26 firmanın en az 5'i ya tamamen kapatma ya da devretme arefesinde.

 

 

 

 

Çünkü Yapı Denetim Kanununa göre denetleme yapan dürüst bir firma; bu şartlarda fazla dayanamıyor. Çünkü Bakanlığımızın, yasak olmasına rağmen en az bedelin altında iş alınmasını engelleyecek bir formülü ve derdi yok. Çünkü Dünyanın hiç bir yerinde ücretinizi denetlediğiniz kişiden almak zorunda olmanız kadar saçma bir şey yok. Çünkü Bakanlığımızın bizden kağıt üstünde bir denetlemeden öte beklentisi yok. Çünkü devletin gözünde kalem tutturduğu mühendisin, cahil müteahhit kadar değeri yok.

 

 

 

 

Çünkü devletin; Yapı Denetim Kuruluşunda çalışan bir denetçinin, şirket ortağından daha fazla kazandığından haberi yok. Çünkü Yapı Denetim Kuruluşlarının dostu yok, seveni yok, sahibi yok..!

 

 

 

 

Bilal Yıldırım